Obecna doktryna konserwatorska wyraźnie głosi potrzebę ograniczenia do minimum działań destrukcyjnych (czyli np. badań wykopaliskowych) jako sposobów rozpoznania stanowisk archeologicznych. W ostatnich latach wachlarz metod nieinwazyjnych, z których może skorzystać archeologia, znacznie się powiększył. Do wyboru mamy całe spektrum badań geofizycznych, analizę danych LIDAR lub zdjęć lotniczych – coraz częściej wykonywanych za pomocą dronów. A wszystko po to, żebyśmy mogli dowiedzieć się jak najwięcej o przeszłości przy możliwie najmniejszym wykorzystaniu metod inwazyjnych, czyli niszczących. Takie podejście pozwala na zrównoważoną i świadomą ochronę dziedzictwa i zachowanie go dla kolejnych pokoleń.
Rewolucja technologiczna odbywa się na naszych oczach. Możemy się jedynie domyślać – lub snuć futurystyczne wizje – jakie nowe metody przyjdą z pomocą w poznawaniu przeszłości. Jednym z naszych zadań jest dziś tę przeszłość chronić przed utraceniem! Czy zatem – najbardziej kojarzone z archeologią – wykopaliska odejdą do lamusa? – słusznie Państwo zapytacie. Sądzę, że nie. Nie za naszego życia. Wątpliwości jednak nie ma – tam, gdzie to możliwe, warto rezygnować z wbijania łopaty na rzecz metod niedestrukcyjnych. Wszak archeologia jest nauką wybitnie interdyscyplinarną!
W latach 2021–2022 będziemy realizować projekt pn. Wieloaspektowe badania weryfikacyjne wybranych stanowisk archeologicznych Suwalszczyzny. Pierwszy sukces już mamy: nasz wniosek w programie Ochrona zabytków archeologicznych zyskał uznanie ekspertów. Przed nami wiele ekscytujących zadań!
W naszej Fundacji dwa obszary działań zajmują ex aequo pierwsze miejsce – są to badania naukowe i edukacja. Zaskoczeni? Myślę, że nie – mówimy o tym od dawna. J Oznacza to, że oprócz naukowych sprawozdań będziemy również przygotowywać popularnonaukowe teksty, w których opiszemy wyniki naszych badań wraz ze stosownym wyjaśnieniem. Materiały te pojawiać się będą na naszej stronie www oraz w mediach społecznościowych. Już niebawem zdradzimy więcej konkretów, a zaczniemy od prezentacji stanowisk objętych projektem! 🙂
Aktualnie jesteśmy w trakcie rozmów z mieszkańcami m. Osowa, gdzie w roku 2021 będziemy przeprowadzać badania weryfikacyjne. To niesamowite jak – w świadomości mieszkańców – żywe są wspomnienia o wykopaliskach prowadzonych przez Kompleksową Ekspedycję Jaćwieską. Przeprowadzone rozmowy stały się dla nas fascynującą lekcją historii. A to dopiero początek. Podczas trwania projektu będziemy informować o wynikach. Nie zabraknie jednak retrospekcji – historia KEJ jest przeciekawa! Pod koniec zeszłego roku ukazała się monografia osady w Osowej.
Wersja elektroniczna dostępna jest tutaj. To właśnie z tej publikacji pochodzą wykorzystane w tym wpisie zdjęcia.
Kilkadziesiąt lat po zakończeniu badań archeolodzy wracają do tej podsuwalskiej miejscowości. Historia zatacza koło. Z przyjemnością zabierzemy Państwa na wspólną podróż w przeszłość! 🙂
