Projekt pt. „Rozpoznanie, opracowanie i upowszechnienie wiedzy o zamierzchłym dziedzictwie Puszczy Boreckiej”.
Obszar realizacji i główny cel projektu pt. „Rozpoznanie, opracowanie i upowszechnienie wiedzy o zamierzchłym dziedzictwie Puszczy Boreckiej” zawiera się w jego tytule.
Logotyp projektu
Przedmiotowy kompleks leśny – będący współcześnie zachowanym skrawkiem dawnej Puszczy Galindzkiej – jest praktycznie rzecz biorąc, białą plamą na mapach prezentujących stan wiedzy na temat odległej przeszłości. Potwierdzenie tej tezy znajduje się zarówno w dokumentacji konserwatorskiej jak i literaturze naukowej. Poza – badanym od przeszło 20. lat – cmentarzyskiem kurhanowym, na całym obszarze ok. 230 km2 znanych jest zaledwie kilka (!) stanowisk archeologicznych. Stan naszej obecnej wiedzy terenowej jest mniejszy niż pruskich poprzedników, którzy rozpoznanie tego obszaru prowadzili jeszcze przed II wojną światową. Do dziś zachował się jedynie wycinek uzyskanych wówczas informacji. Obecnie dysponujemy jednak znacznie większym wachlarzem metod niedostępnych w minionych realiach, takich jak: geofizyczne badania nieinwazyjne, wykrywacze metali, dane dostępne w ramach systemu informacji geograficznej, analizy fizyko-chemiczne, badania palinologiczne etc. Oznacza to, że istnieje możliwość nie tylko odtworzenia wiedzy sprzed 1945 roku, lecz także jej znaczne poszerzenie!
Niniejszy projekt zakłada możliwie kompleksową inwentaryzację przeszłego dziedzictwa znajdującego się na terenie Puszczy Boreckiej. W trakcie realizacji tego etapu wytypowane zostaną konkretne stanowiska archeologiczne, które będą weryfikowane wykopaliskowo, a pozyskany w ten sposób materiał (zarówno zabytkowy jak i próbki) zostanie poddany specjalistycznym analizom. Uzupełnieniem będą nieinwazyjne badania geofizyczne i środowiskowe oraz analizy dostępnych danych teledetekcyjnych. Wyniki zostaną opracowywane zbiorczo i posłużą jako punkt wyjścia do szerszego wnioskowania na temat przeszłego krajobrazu kulturowego. Podsumowaniem tej części projektu będzie dwujęzyczna publikacja dostępna bezpłatnie zarówno w wersji papierowej (w ograniczonej liczbie) oraz elektronicznej (bez ograniczeń).
Przewidziano również szereg działań popularnonaukowych (zajęcia w szkołach, pikniki plenerowe, wystawy, wykłady) mających na celu promowanie uzyskanej wiedzy wśród społeczności lokalnej, pasjonatów przeszłości regionu oraz odwiedzających go turystów. W ramach udostępniania wyników badań przeprowadzony zostanie szereg szkoleń dla pracowników nadleśnictw, samorządowców, nauczycieli, pracowników sektora kultury, użytkowników wykrywaczy oraz pasjonatów przeszłości regionu. W toku prac stworzona zostanie również dokumentacja konserwatorska, która posłuży jako narzędzie do bardziej kompleksowej ochrony prawnej znajdujących się w Puszczy reliktów przeszłości.
Jako finał projektu przewidziano ogólnodostępną konferencję podsumowującą realizację projektu, która zorganizowana zostanie we wschodniej części województwa warmińsko-mazurskiego. Taki zabieg ma na celu umożliwienie uczestnictwa nie tylko środowiska naukowego, ale też mieszkańców regionu. Podczas konferencji odbędzie się promocja książki podsumowującej wyniki trzyletnich badań oraz premiera popularnonaukowego filmu zrealizowanego w trakcie trwania projektu.
Interdyscyplinarne podejście do podjętego problemu badawczego pozwoli uzyskać maksymalnie dużo informacji na temat przeszłej obecności człowieka na terenie Puszczy. Różnorodne działania promujące wyniki umożliwią dotarcie do szerokiego grona odbiorców, dwujęzyczna publikacja przyczyni się do umiędzynarodowienia polskiej nauki. Suma tych działań przyczyni się do umacniania w lokalnej społeczności poczucia dumy ze swojej małej ojczyzny. Ludność zamieszkująca przez wieki dzisiejszą Puszczę Borecką – niezależnie od zmieniających się w czasie granic – miała wpływ na to jak dziś postrzegamy historię tej części naszego kraju. Niniejszy projekt pozwoli na jej możliwe szczegółowe rozpoznanie i promowanie. Właśnie w taki sposób rozumiemy społeczną odpowiedzialność spoczywającą na badaczach.
Projekt będzie realizowany we współpracy z Wydziałem Archeologii Uniwersytetu Warszawskiego.
Data podpisania umowy: 13.05.2024 r.
Termin realizacji projektu: 2024-2027
Przyznane środki: 1 687 000 zł
Opis projektu w pliku doc: Projekt w Puszczy Boreckiej.
Projekt finansowany ze środków budżetu państwa, przyznanych przez Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego w ramach programu „Nauka dla Społeczeństwa II”.
